کرسف karasfi.ir

کرسف karasfi.ir

اخبار و اطلاعات شهری کرسف
کرسف karasfi.ir

کرسف karasfi.ir

اخبار و اطلاعات شهری کرسف

عباس‌خان افشار متخلص به پریشان، حماسه سرایی از کرسف


مشاهیر کرسف
    فیض اله شیرازی- عباس‌خان افشار متخلص به پریشان فرزند محمدحسین‌خان افشار در سال 1282هجری قمری، در کرسف* دیده به جهان گشود و در سن 45 سالگی در هیجدهم ذیقعده سال 1317 هجری‌قمری دار فانی را وداع گفت. بدون تردید عباس‌خان پریشان در مدت عمر کوتاه خود بزرگترین اثر منظومه حماسی ایران بعد از حکیم ابوالقاسم فردوسی را از خود برجای گذاشته است. مهمترین اثر او «جهانشاهنامه»می‌باشد که به تقلید از شاهنامه فردوسی نگاشته شده است شاعر در ابتدای این منظومه به نزد حکیم ابوالقاسم فردوسی رفته و از او برای نگارش جهانشاهنامه اجازت طلب می‌کند و می‌گوید:   
الا ای صبا قاصد اهل راز/ برو پیش استاد شه‌نامه ساز/ زمین بوس بعد از طریق ادب/ از او بر پریشان اجازت طلب/ بگو گردهی رخصت ای نیک‌نام / به دشت تقارب زنم یک دو گام/ تو استاد ما جمله شاگرد تو/ تو گل ما کم از خار در گرد تو/ بود پربها گر دُر آبدار/ شبه نیز گاهی برآید به کار/ اگر در جهان شاهنامه خوش است/ جهان را جهانشاهنامه خوش است.
عباس‌خان پریشان در این منظومه نحوه به قدرت رسیدن امیر جهانشاهخان افشار سردار سپه ایل افشار و بزرگترین فئودال تاریخ ایران را به تصویر کشیده و داستان حماسی خود را چنین آغاز می‌کند.
در این بزمگه طبع هنگامه ساز/ چنین گشت با نامه بیرق فراز/ چو بخت جهانشاه بیدار شد./ سپهدار سرتیپ افشار شد/ قضا کوفت بر چرخ فیروز بخت/ بنام همایون او کوس بخت/ چنان حیث نظش به عالم فتاد/ که گردن‌کشان بر درش سرنهاد/ همی رفته رفته در ایام چند/ شد اندر جهان شهره سربلند
پریشان سپس به وقایع صدور حکم ولایت خمسه برای امیر جهانشاهخان پرداخته و نحوه استقبال غلامحسین‌خان مظفرنظام از امیر را به صورت منظوم به تصویر می‌کشد. اما مهمترین بخش از منظومه جهانشاهنامه کشته‌شدن همسر امیر توسط خودش به دلیل ایراد فساد اخلاقی و جنگ بین او و احتشام‌الدوله بوده است. جهانشاه در تهران بوده که به او خبر می رسد زوجه‌ات فاسق دارد او هم بلافاصله و بدون تحقیق به مرکز حکومت خود یعنی کرسف آمده و زن خود را به همراه قاپوچی و چندتن از نوکران خود به قتل می‌رساند و از آنجا که زن امیر از بستگان دربار ناصرالدین شاه بوده، لذا ناصرالدین شاه به احتشام‌الدوله دستور می‌دهد که علی‌الغفله بر سر امیر جهانشاهخان بریزند و او را دستگیر کرده و به دربار بفرستند. امیر جهانشاهخان هم از این موضوع مطلع شده و در نزدیکی روستای مزیدآباد با احتشام‌الدوله به جنگ می‌پردازد.
عباس‌خان پریشان رویارویی دو لشگر را چنین به نظم کشیده است:
شنیدم که دهقان باغ سخن/ چنین گل‌فشان گشت در انجمن/ که سرتیپ نادیده خوف خطر/ زمنزل برون گشت بهر سفر/ چو بر دامن کوه قیدار شد/ از آن سمت لشگر نمودار شد/ به جایی که چادرنشینان ایل/ در آن دشت خرگه زده خیل‌خیل/ مقابل شدن هر دو لشگر به هم/ دو دریا به هم ریخت به بیش و کم/ چو سرتیپ افشار شهزاده دید/ اجل را مهیا و آماده دید/ پس از شرط اعزاز رسم سلام/ چو گردید رسم تحیت تمام/ ز پشت ستوران فرود آمدند/ لب رود خرگاه چادر زدند/ به یک باره شهزاده کامگار/ برافراخته خیمه زرنگار/ دگرسو جهانشاه با لشکرش/ فکنده چو کوه گران لنگرش/ به گفتا غلامان خود را امیر/ ابر مرد باشید و مهمان‌پذیر
سپس شاعر دستور دادن احتشام‌الدوله به دستگیری امیر جهانشاهخان و زخمی‌شدن شاهزاده احتشام‌الدوله و شکست قشون او را به رشته نظم در می‌آورد و می‌گوید:
ندانم که پتیاره بی‌خرد/ به شهزاده نازنین زخم زد/ چو افتاد برخاک گردون رقاب/ فلک گفت یا لیت کنت و تراب
در ادامه این منظومه شاعر حتی نام تک‌تک یاران جهانشاهخان را که در این جنگ کشته شده‌اند را آورده است و سپس امیر جهانشاهخان پس از پیروزی در این جنگ شاهزاده احتشام‌الدوله را دستگیر و در طویله زندانی می‌کند و چون این خبر به دربار می‌رسد امیر از ترس دربار به طرف روسیه رهسپار می‌شود و فتح‌اله خان مأمور تعقیب امیر می‌شود اما امیر با یک کشتی خاک ایران را ترک نموده و دست فتح‌اله خان به او نمی‌رسد بعد از مدتی از روسیه به تبریز آمده و در منزل میرزاجواد مجتهد به بست می‌نشیند تا اینکه خشم شاه فروکش می‌کند و امیر جهانشاهخان را می‌بخشد.
همه و همه اینها به صورت منظوم و در قالب شعر حماسی مثنوی به شکل بسیار زیبایی به سبک حکیم ابوالقاسم‌فردوسی به رشته نظم کشیده شده است که به دلیل حجیم شدن مقاله از آوردن دیگر ابیات صرف‌نظر می‌کنیم. ضمناً عباس‌خان پریشان چکامه‌ای نیز در شرح مسافرت حضرت معصومه (س) دارد که در آستانه آن حضرت موجود می‌باشد.
بدون شک در خاتمه باید اذعان کرد که عباس‌خان پریشان یک شاعر توانای ایرانی در سرودن شعر حماسی است. به کارگیری تشبیه، استعاره، جناس و دیگر فنون صنایع ادبی از ویژگیهای برجسته منظومه جهانشاهنامه می‌باشد که در نوع خود بی‌نظیر است.
امید است شعرا، نویسندگان و اهل علم و ادب با مطالعه و تحقیق و تفحص در آثار این شاعر شهیر منطقه و دیگر بزرگان عرصه علم و ادبیات گامهای مؤثری بردارند.
منبع: وبلاگ تخصصی کرسف

* توضیح اینکه در سال 88 آقای احسان جهانشاهی،  نسخ دستی آثار پریشان را در قالب پایان نامه ای با عنوان " تحقیق در احوال و آثار عباس خان افشار(پریشان ) " جمع آوری نموده و انتشارات دانش زنجان جهانشاه­ نامه و اشعاری دیگر را با تصحیح، مقدمه و تعلیقات اسد نصیری در سال 90 به چاپ رسانده است. در حال حاضر درباره محل تولد عباس خان افشار اتفاق نظر وجود ندارد بطوری که، طبق ادعای انتشارات دانش زنجان، "در سال 1282 هجری قمری در قریه ­ی بهمن که اکنون از مضافات شهرستان ایجرود است، متولد شد. اما از سال مرگ او اطلاع دقیقی در دست نیست." و طبق نوشته های آقای احسان جهانشاهی، " "پریشان" به سال 1282 ه.ق در روستای بهمن از توابع شهرستان خدابنده (قیدار) زنجان در خانواده ای ادیب پرور دیده به عالمِ پریشانی خود گشود."
با توجه به اینکه کرسف پایگاه حکومت خوانین افشار بوده و روستاهای اطراف و از جمله روستای بهمن جزء املاک این خوانین بوده  و به روایت ریش سفیدان که آنها هم از پدران خود نقل کرده اند، این خانها ییلاق قشلاق کرده  و برخی اوقات خود را در روستا ها میگذراندند. خانواده محمدحسین خان هم با اینکه زادگاه آباواجدادیشان کرسف بوده، بیشتر زمان خود را در روستای بهمن سپری میکردند. با این تفاسیر  سندی قطعی درباره محل دقیق تولد و زندگی عباسخان
تا به امروز  به دست نیامده  و بنا به روایات ریش سفیدان و به احتمال قوی محل تولد عباس خان روستای کرسف بوده و او بیشتر اوقات خود را در روستای بهمن گذرانده است.
-------------------------------------------------------------
 متن کامل توضیحات آقای احسان جهانشاهی و انتشارات دانش درباره عباس خان افشار و منظومه جهانشاهنامه
-------------------------------------------------------------


عباس خان افشار (پریشان) کیست؟
عباس خان افشار متخلص به "پریشان" شاعر توانمند عصر مشروطه است که نامی از وی در هیچ یک از تاریخ ادبیات های این دوره به چشم نمیخورد . تنها کسی که برای اولین بار ، بطور مستقل نسخ دستی آثار پریشان را در قالب پایان نامه ای با عنوان " تحقیق در احوال و آثار عباس خان افشار(پریشان ) " جمع آوری نموده(سال 88- دانشگاه آزاد زنجان) ، احسان جهانشاهی است .
نابغه ی عصر قاجار در نهایت گمنامی ، اینگونه خود را معرفی می دارد:
(( من که سرمســـت جام اسرارم      بنده کوی پــــاک قیـــــدارم
گـــر بپرسی نشـــــــان و نام مرا        ز خوانیـــــــن ایــل افشـــارم
لقبـــــــم در جهان پریشان است       چـــون پریشان عشق دلدارم..))
"پریشان" به سال 1282 ه.ق در روستای بهمن از توابع شهرستان خدابنده (قیدار) زنجان در خانواده ای ادیب پرور دیده به عالمِ پریشانی خود گشود.
پدرش محمدحسین خان افشار متخلص به " مجرم" و عمه وی معصومه متخلص به " جاریه" ((...جاریه خواهر پریشان است و بعضی هم او را عمه ی پریشان و بعضی عمه ی پدر پریشان می دانند ... اشعار وی نیز چون آثار " مجرم" و " پریشان " تا کنون گردآوری وچاپ نشده ودردست این وآن پراکنده است.))( تهرانی،بی تا :299) می باشد که بنا به این سند خانواده ی پریشان اکثرا شاعر بوده اند.
زندگی پریشان از کودکی تا ایام کهنسالی دارای فراز ونشیبهایی بوده است که وی در غزلیات و قصایدش به تصویر کشیده است.
درتاریخ فوت پریشان اختلاف است ، اما با قرائنی که جهانشاهی ارائه می دهد((پریشان در سن 65 سالگی در روستای عینجیک از توابع خدابنده ی زنجان )) در نهایت رنجوری وغریبی چشم از جهان پریشان خود می بندد.
منبع: http://abbaskhan-afshar.mihanblog.com
----------------------------------------------
جهانشاه نامه عباسعلیخان افشار (پریشان) تصحیح و به چاپ رسید

انتشارات دانش زنجان جهانشاه­ نامه و اشعاری دیگر را با تصحیح، مقدمه و تعلیقات اسد نصیری به چاپ رسانید.
کتاب حاضر اثر عباسعلیخان افشار متخلص به پریشان است. او در سال 1282 هجری قمری در قریه­ی بهمن که اکنون از مضافات شهرستان ایجرود است، متولد شد. اما از سال مرگ او اطلاع دقیقی در دست نیست.

طبق مقدمه کتاب، که اسد نصیری آن را نگاشته است: «عباسعلیخان افشار به جز جهانشاه ­نامه اشعار و سروده­ های دیگری نیز دارد که مجموع ابیات آن در حدود 6200 بیت می­باشد. او در سرودن انواع قالب­های شعری: مثنوی، غزل، قصیده، ترجیع­بند، قطعه، رباعی، مستزاد و ... دستی توانا داشته و همچنین در مدح و ستایش امامان و ائمه­ی معصومین نیز قصاید و چکامه­های زیبا و دلنشینی را دارد. افشار در غزل از چنان ذوق و مهارتی برخوردار است که گویی سعدی زمانه است که سرود عشق سرداده است.» گوشه ای از شعر این شاعر را می­خوانیم:

گر دل شکایت از ستم دوستان کند               دریای خون ز پای دو چشمم روان کند
 گر طبع، ماجرای رفیقان رقم زند                        انگشت و خامه را همه آتشفشان کند
هر شوخ چشم را که بگیرم به جای چشم         اول دلم به ناوک مژگان نشان کند
 بیچاره دل همیشه بنالد ز بار غم                      چون اشتری که ناله ز بار گران کند
دیدی که ای صبا دل ما را ز درد عشق              کو صبر بر جفای دل آزار جان کند
 نامهربان نگار من آخر زمن چه دید؟               کز من به هرکجا گله بر این و آن کند

بعد از ذکر مقدمه، مصحح جهانشاه­نامه را با اتللو، تراژدی زیبای شکسپیر مقایسه کرده است و رابطه­ ی آن را با تاریخ شرح داده است. سپس نحوه تصحیح و نسخ خطی این اثر را معرفی کرده است، سپس نشانه های اختصاری به کار رفته در نسخ را بیان نموده است. نسخ خطی استفاده شده در این اثر عبارتند از:

- نسخه­ ی اساس که آقای بهروز شعاری در اختیار مصحح قرار داده است، در تاریخ 26 ذیقعده 1321 ه.ق در 56 برگ به خط نستعلیق و در قطع رقعی توسط بیوک آقا صارمی قلمی گردیده است.

- نسخه­ ی دوم که یک جُنگ قدیمی و باارزش است، یادگاری از مزین السلطان که توسط دکتر خسرو طغرل به مصحح تحویل داده شده است. مثنوی جهانشاه­نامه در این نسخه به قلم مرحوم پریشان به رشته تحریر درآمده است. مجموع مکتوبات این نسخه از سال 1342 تا 1352 ه.ق تاریخ خورده است. خطوط این نسخه اکثراً نستعلیق بوده و در قطع جیبی و 84 برگ می­باشد.

- نسخه­ ی سوم، اهدایی ادیب دانشور و دکتر حیدر حسن­لو آن را در اختیار مصحح گذاشته است و شامل جهانشاه­نامه، غزلیات، مدحّیات و اشعار مذهبی شاعر است. از تاریخ کتابت و کاتب آن اطلاعاتی در دست نیست. اندازه این نسخه در قطع رقعی و به خط نستعلیق می باشد.

- نسخه­ ی چهارم آخرین نسخه­ای بوده که در کتاب چاپ نشده ­ی «تاریخ افشار» مرحوم قاسم خان جهانشاهلو آمده است.

نمایه­ ها نیز در انتهای کتاب آمده است که شامل: نام­نامه، اساطیر، واژه نامه، تصاویر و کتاب­نامه می­باشد.

کتاب فوق در 108 صفحه به قیمت 3300 تومان و در هزار نسخه به چاپ رسیده، در بازار کتاب در اختیار کتاب­خوانان قرار می­گیرد.

الهام بادینلو­ – بخش مرجع کتابخانه شماره یک

منبع: http://www.ical.ir

نظرات 0 + ارسال نظر
برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد