جهانشاه نامه عباسعلیخان افشار (پریشان) تصحیح و به چاپ رسید
انتشارات دانش زنجان جهانشاه نامه و اشعاری دیگر را با تصحیح، مقدمه و تعلیقات اسد نصیری به چاپ رسانید.
کتاب حاضر اثر عباسعلیخان افشار متخلص به پریشان است. او در سال 1282 هجری قمری در قریهی بهمن که اکنون از مضافات شهرستان ایجرود است، متولد شد. اما از سال مرگ او اطلاع دقیقی در دست نیست.
طبق مقدمه کتاب، که اسد نصیری آن را نگاشته است: «عباسعلیخان افشار به جز جهانشاه نامه اشعار و سروده های دیگری نیز دارد که مجموع ابیات آن در حدود 6200 بیت میباشد. او در سرودن انواع قالبهای شعری: مثنوی، غزل، قصیده، ترجیعبند، قطعه، رباعی، مستزاد و ... دستی توانا داشته و همچنین در مدح و ستایش امامان و ائمهی معصومین نیز قصاید و چکامههای زیبا و دلنشینی را دارد. افشار در غزل از چنان ذوق و مهارتی برخوردار است که گویی سعدی زمانه است که سرود عشق سرداده است.» گوشه ای از شعر این شاعر را میخوانیم:
گر دل شکایت از ستم دوستان کند دریای خون ز پای دو چشمم روان کند
گر طبع، ماجرای رفیقان رقم زند انگشت و خامه را همه آتشفشان کند
هر شوخ چشم را که بگیرم به جای چشم اول دلم به ناوک مژگان نشان کند
بیچاره دل همیشه بنالد ز بار غم چون اشتری که ناله ز بار گران کند
دیدی که ای صبا دل ما را ز درد عشق کو صبر بر جفای دل آزار جان کند
نامهربان نگار من آخر زمن چه دید؟ کز من به هرکجا گله بر این و آن کند
بعد از ذکر مقدمه، مصحح جهانشاهنامه را با اتللو، تراژدی زیبای شکسپیر مقایسه کرده است و رابطه ی آن را با تاریخ شرح داده است. سپس نحوه تصحیح و نسخ خطی این اثر را معرفی کرده است، سپس نشانه های اختصاری به کار رفته در نسخ را بیان نموده است. نسخ خطی استفاده شده در این اثر عبارتند از:
- نسخه ی اساس که آقای بهروز شعاری در اختیار مصحح قرار داده است، در تاریخ 26 ذیقعده 1321 ه.ق در 56 برگ به خط نستعلیق و در قطع رقعی توسط بیوک آقا صارمی قلمی گردیده است.
- نسخه ی دوم که یک جُنگ قدیمی و باارزش است، یادگاری از مزین السلطان که توسط دکتر خسرو طغرل به مصحح تحویل داده شده است. مثنوی جهانشاهنامه در این نسخه به قلم مرحوم پریشان به رشته تحریر درآمده است. مجموع مکتوبات این نسخه از سال 1342 تا 1352 ه.ق تاریخ خورده است. خطوط این نسخه اکثراً نستعلیق بوده و در قطع جیبی و 84 برگ میباشد.
- نسخه ی سوم، اهدایی ادیب دانشور و دکتر حیدر حسنلو آن را در اختیار مصحح گذاشته است و شامل جهانشاهنامه، غزلیات، مدحّیات و اشعار مذهبی شاعر است. از تاریخ کتابت و کاتب آن اطلاعاتی در دست نیست. اندازه این نسخه در قطع رقعی و به خط نستعلیق می باشد.
- نسخه ی چهارم آخرین نسخهای بوده که در کتاب چاپ نشده ی «تاریخ افشار» مرحوم قاسم خان جهانشاهلو آمده است.
نمایه ها نیز در انتهای کتاب آمده است که شامل: نامنامه، اساطیر، واژه نامه، تصاویر و کتابنامه میباشد.
کتاب فوق در 108 صفحه به قیمت 3300 تومان و در هزار نسخه به چاپ رسیده، در بازار کتاب در اختیار کتابخوانان قرار میگیرد.
الهام بادینلو – بخش مرجع کتابخانه شماره یک
منبع: http://www.ical.ir